Kurtuluş Savaşı'nın ardından TBMM tarafından 29 Ekim 1923 günü Cumhuriyet ilan edilirken, Mustafa Kemal de oybirliğiyle ilk Cumhurbaşkanı seçildi. 30 Ekim 1923 günü İsmet İnönü tarafından Cumhuriyet'in ilk hükûmeti kuruldu.
Atatürk, cumhurbaşkanı seçildiğinde 42 yaşındaydı. Görevi süresince dört dönem cumhurbaşkanlığı yaptı. 10 Kasım 1938 tarihinde vefatına kadar bu görevi sürdürdü.
Atatürk'ün cumhurbaşkanlığı, Türkiye Cumhuriyeti'nin modernleşme ve çağdaşlaşma sürecinin en önemli dönüm noktalarından biri oldu. Atatürk, cumhurbaşkanı olarak döneminde birçok önemli reform gerçekleştirdi. Bu reformlar arasında laikleşme, eğitimde reform, kadın hakları, ekonomide reform ve dış politika alanında reformlar yer alıyor.
Atatürk'ün cumhurbaşkanlığı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucu döneminin en önemli simgelerinden biri olarak kabul ediliyor.
Atatürk'ün cumhurbaşkanlığı döneminde yapılan reformlar
Atatürk, cumhurbaşkanı olarak döneminde birçok önemli reform gerçekleştirdi. Bu reformlar arasında şunlar yer alıyor:
- Laiklik: Atatürk, cumhurbaşkanı seçildikten sonra ilk olarak laiklik reformunu başlattı. 1924 yılında Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile eğitimde birleştirici bir reform yapıldı. 1925 yılında Şeriye ve Evkaf Vekaleti kaldırılarak din işlerinin devletin kontrolünden çıkarılması sağlandı. 1937 yılında ise Atatürk tarafından hazırlanan "Laiklik" maddesi anayasaya eklendi.
- Eğitimde reform: Atatürk, eğitimde de önemli reformlar gerçekleştirdi. Bu reformlar arasında şunlar yer alıyor:
- 1924 yılında Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile eğitimde birleştirici bir reform yapıldı.
- 1928 yılında Latin alfabesi kabul edildi.
- 1932 yılında Köy Enstitüleri açıldı.
- Kadın hakları: Atatürk, kadın haklarında da önemli reformlar gerçekleştirdi. Bu reformlar arasında şunlar yer alıyor:
- 1926 yılında Medeni Kanun kabul edildi. Bu kanunla kadın-erkek eşitliği sağlandı.
- 1930 yılında kadınlara seçme ve seçilme hakkı verildi.
- Ekonomide reform: Atatürk, ekonomide de önemli reformlar gerçekleştirdi. Bu reformlar arasında şunlar yer alıyor:
- 1923 yılında İktisat Vekaleti kuruldu.
- 1927 yılında Sanayi ve Maadin Bankası kuruldu.
- 1930 yılında İzmir İktisat Kongresi toplandı.
- Dış politika: Atatürk, dış politikada da önemli adımlar attı. Bu adımlar arasında şunlar yer alıyor:
- 1923 yılında Lozan Barış Antlaşması imzalandı.
- 1932 yılında Milletler Cemiyeti'ne üye olundu.
- 1934 yılında Balkan Antantı imzalandı.
Atatürk'ün cumhurbaşkanlığı döneminde yapılan reformlar, Türkiye Cumhuriyeti'nin modernleşme ve çağdaşlaşma sürecinin temellerini oluşturdu. Bu reformlar, Türkiye'nin bugün geldiği noktanın en önemli belirleyicilerinden biri oldu.
Atakan Öztürk
