Bu gün TBMM'de önemi bir önerge ret edildi. Muhalefetin önerdiği "fındık konusunda araştırma" yapılmasına ilişkin önerge, iktidar partisinin oyları ile ret edildi.
Ret edildi diye iktidar vekilleri seviniyor. Sevindikleri konu ülkenin genel menfaatini ilgilendiriyor. Genel menfaatin azalmasından iktidar vekilleri "mutlu" oluyor.
Peki, fındıkta sorun nedir?
Fındık Karadeniz halkının emeğini temsil ediyor. İhraç ürünü, altın gibi bir ürün. 500 bin aile fındık üretiyor ve fındık geliri ile geçiniyor. Bu sene, devlet fındığa sahip çıkmadı. Türkiye fındık tarihinin en büyük zararını ediyor.
500 bin aileyi ilgilendiren ürün neden para etmedi diye yapılan "araştırma önergesini" iktidar partisi engelliyor.
Aslında sorun biliniyor. Sorunun gerisinde tek alıcı (monopson) piyasası var. Alıcı tekeli yüzünde fındık para etmiyor. Monopson piyasasında alıcı, fiyatı belirliyor. Üreticinin ortalama maliyetine kadar, fiyatı indiriyor.
Bu sene fındık, üreticinin maliyet fiyatına satılıyor. Bazı tarlalardaki, işçilik ücretini dahi karşılamaz oldu. Zarar tek taraflı değil. Müstahsil ile birlikte ülke de kaybediyor.
Monopson piyasasında, fiyatı devletin destekleme alımı tayin eder. Devlet destekleme alım yapmaz ise, tekelci alıcı fındık fiyatını düşük tutuyor.
Türkiye, elde etmesi gerekenden, daha az döviz ile yetiniyor. Kaybedilen döviz miktarı milyar dolar ile ölçülüyor. Ülkenin vekilleri, sebebi araştırılsın diye sunulan önergeyi red etmekle kalmıyor. Kahkaha atarak gülüyor.
Türkiye nereye gidiyor?