Pazaryerlerindeki atıkları değerlendirerek, komposta dönüşümünü sağlayan ve bunu toprağa kazandırarak toprağı iyileştiren Ebru Baybara Demir'in "Topraktan Toprağa" projesi ülke geneline yayılıyor.

sadece yasa çıkarmakla, zaman zaman denetim yapmakla gıda fiyatları düşmez, düşürülemez.

Gıda fiyatlarındaki artışın bir çok nedeni var. Bu nedenleri ortadan kaldırmadan fiyatları düşüremezsiniz. Üzerinde en çok durduğumuz yüksek girdi fiyatları. Gübre, mazot, tohum, ilaç, finansman gibi bir çok girdide fiyatlar hızla yükselirken, ürün fiyatının düşük olması beklenemez. Girdi maliyetlerinin düşürülmesi, desteklerle karşılanması gerekiyor.

Çiftçi para kazanamayınca üretimden çekiliyor. Üretim azalınca fiyatlar yükseliyor. Çiftçinin para kazanarak üretime devam etmesi gerekiyor.

Fiyatların yükselmesindeki bir başka önemli neden, üretilen ürünlerin değerlendirilememesi, Kayıp ve fire oranının yüksek olması. Yaş meyve ve sebzede bazı ürünlerde kayıp oranı yüzde 50’yi buluyor. Bu kaybın yarısı önlense ürün arzı artacak ve fiyatlar bu kadar yükselmeyecek.

Milli servet çöp oluyor

Genel olarak bakıldığında, Tarım ve Orman bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de yılda 19 milyon ton gıdanın çöpe gittiği, israf edildiği tahmin ediliyor. İsraf edilen ürünlerin başında ise yaş meyve ve sebze atıkları var.

Üretilen sebze ve meyvelerin neredeyse yarısı kaybediliyor. Pazar yerlerinde, marketlerin atık kamyonlarıyla, çöp konteynırlarında her gün binlerce ton meyve sebze çöp oluyor. Bu bir milli servet. Çöpe giden sadece meyve, sebze değil o ürünün üretimi için kullanılan toprak, su, gübre, ilaç, tohum, finansman, çiftçinin emeği, alın teri de çöp oluyor. Yüksek gıda fiyatlarını konuştuğumuz bu günlerde bu israfın önlenmesi ürünün daha fazla piyasaya arz edilmesi ve fiyatların düşmesine bir nebze de olsa katkı sağlayacaktır.

Atıklarla toprak iyileştiriliyor

Daha önce size anlatmıştım. Pazaryerlerindeki atıkları değerlendirerek, komposta dönüşümünü sağlayan ve bunu toprağa kazandırarak toprağı iyileştiren Ebru Baybara Demir’in “Topraktan Toprağa” projesi ülke geneline yayılıyor.

Biyobozunur Atık Yönetim Projesi olarak da adlandırılın bu çalışmalar ilk olarak Diyarbakır’ın Kayapınar İlçesi’nde başladı. Belediye Başkanı Ünal Koç projeye destek vererek öncülük yaptı.

Ebru Baybara Demir’i sosyal medyadan izliyorsanız her gün farklı bir ilde, ilçede bu projeyi yaygınlaştırıyor. Yüzlerce gönüllü ile bu projeyi ülke geneline yayıyor.

Adana Büyükşehir Belediyesi, Yüreğir, Sarıçam, Ceyhan ilçeleri, Mersin Mezitli, Muğla Datça, Fethiye, Menteşe ve Marmaris’te çalışmalar yapılıyor. Sırada Kocaeli’nin tüm ilçeleri ve Safranbolu var.

Ebru Baybara Demir ile telefonla görüştüm. Fethiye’deydi. Çok heyecanlı ve projenin büyümesinden çok mutluydu.

Türkiye’nin her yerinde gönüllüler ile büyük yol aldıklarını anlattı. Yaptıkları tüm çalışmaların gönüllülük esasına dayalı olduğunu özellikle belirtti.

Yüzlerce gönüllünün her gün pazarlarda atıkları ayrıştırdığını, ayrıştırılan atıkların kompost alanına gönderildiğini ve toprak düzenleyici olarak çiftçilere ücretsiz dağıtılacağını anlattı.

Bölgeye, atığa göre farklı projeler uygulanıyor

Bizi toprak kurtaracak diye bu işe başladığını hatırlatan Ebru Baybara Demir’in anlattıkları özetle şöyle:

1- Diyarbakır, Mersin, Adana ve Datça’da başlayan projelerin sürecine baktığımızda atıkların niteliğinin, miktarının ve çeşidinin, kompostun kullanılacağı yerin değiştiğini gördük. Diyarbakır, Mersin ve Adana’da biyobozunur atıkların kompostlanarak tarım arazisinin iyileştirilmesi için kullanıyoruz. Datça’da farklı bir durumla karşılaştık. Orman yollarından geçerken etrafta bir sürü kuru dal ve kuru bitki atıkları var. Bu kuru dal ve bitki atıkları hava sıcaklığı başta olmak üzere yangına neden olabilecek her türlü ihtimalde yangının şiddetini hızlandırıyor. Datça projemizde amacımız, bu kuru dal ve bitki atıklarını toplamak; pazar, restoran ve otellerin biyobozunur atıkları ile kompostlayarak bu atıkları toprağa dönüştürmek. Orman yangın için risk teşkil eden orman atıklarının dönüştürülmesi ile orman arazisini iyileştirmeyi hedefliyoruz.

2- Datça Belediyesi ve Datça Kent Konseyi İşbirliği ve gönüllülerle birlikte Biyobozunur Atık Yönetim Projesini başlattıktan sonra Fethiye’de çalışmaya başladık. Sırada Muğla Menteşe var. Önümüzde çok uzun bir liste var. Ülkenin bir çok belediyesinden, yerel yönetimlerden talep var.