Tüm, Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği(TÜSEDAD) tarafından yapılan hesaplamaya göre Eylül ayında 1 litre çiğ sütün üreticiye maliyeti 10 lira 57 kuruşa çıktı.

Başkanlığını Sencer Solakoğlu’nun yaptığı TÜSEDAD’tan yapılan yazılı açıklamada maliyet ile ilgili şu değerlendirmeye yer verildi: “TÜSEDAD olarak 1 litre süt üretmek için bir çiftçinin cebinden yaptığı harcama esas alınarak hesap yapmayı tercih ettik. 1 litre süt üretmek için 1 inek ve 1 genç hayvana bakmanız gereklidir. Bu durumda Ulusal Süt Konseyi (USK) tarafından sadece 1 ineğin süt vermesi için hesaplanan maliyet gerçeği yansıtmamaktadır. Beslenen genç hayvan için harcanan para ileriki tarihlerde inek olarak sürüye katılacak ve sağılan inek kesime gidecektir. Kesime giden ineğin parası çiftçiye kalan tek gelirdir. Yaklaşık %30 mertebesinde olan bu oran brüt olmakla beraber, canlı hayvanların riskleri (ölüm, hastalık, düşük) içermemektedir.

Maliyet hesabı yapılırken diğer ülkelerdeki süt fiyatları ile mukayese edilmekte olup yurtdışının %10 altındadır. Yani ithalat halen daha çok pahalı bir alternatif olmakla beraber, et ve sütte yurtdışına bağımlı olmak ülkemizi stratejik olarak riske sokar.”

Kesilen ineklerin telafisi için 3 yıl gerekiyor

Enflasyon artışı doğrultusunda üretici fiyatlarının baskılanmasının üretimi azaltacağı belirtilen açıklamada: “ Bu durum arz kısılması kaynaklı fiyatları orantısız yükseltir. Üretimi canlı hayvanlara dayalı olması sebebi ile üretimin yeniden canlanması çok hızlı olamaz. Kesilen damızlık hayvanların telafisi en iyi şartlarda bile 3 yıl alacaktır. Tüm bu dengeleri göz önünde bulundurarak ve çiğ süt fiyatlarındaki artış ile raf fiyatlarındaki artış korelasyonuna bakılınca, Ocak ayından bu yana çiğ süte gelen litre başına 2,8 TL fiyat artışına karşılık raflardaki süte litre başına 7 TL mertebesinde zam gelmiştir. Beklentimiz; çiğ süt tavsiye fiyatının geçmişte olduğu gibi tarafların bir araya gelerek Ulusal Süt Konseyi(USK) tarafından belirlenmesi, gıda komitesinin çiğ süt fiyatına müdahale edici fonksiyonunun kaldırılması ve gelecek aylarda uluslararası normlarda kabul görmüş 1,5 olan çiğ süt/yem paritesinin korunduğu maliyet değişimlerine paralel aylık fiyat güncellemelerinin düzenli yapılması yönündedir. Fiyatların hızlı ve yeterli arttırılmaması üreticiyi anaç hayvan kesimine zorladığı gibi, hem sütte hem ette arz talep dengesini olumsuz etkilediği düşünülerek oluşabilecek ani fiyat artışlarının tüketiciler açısından mahsurlu olduğu kanaatindeyiz.” bilgisine yer verildi.

USK, referans fiyatı 7,5 lirada sabit tutmuştu

Ulusal Süt Konseyi’nin  15 Eylül’de yaptığı toplantıda Gıda Komitesi’nin baskısıyla çiğ süt referans fiyatı litre başına 7,5 lirada sabit tutulmuş ve süt ineklerinin kesilmesini hızlandırmıştı. Geçen hafta  bazı sanayiciler çiğ süt alım fiyatını 8,5 liraya çıkarınca Ulusal Süt Konseyi Yönetim Kurulu Başkanı Harun Çallı’nın çağrısı ile  yönetim kurulu “acil” toplantıya çağrıldı. Üretici ve bakanlık temsilcileri katılmayınca toplantı yapılamamıştı.

Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci yaptığı açıklamada litre başına 20 kuruş olan çiğ süt destekleme primini 15 Mayıs 2022’den itibaren 50 kuruşa çıkardıklarını açıklamıştı.