Kur artıyor. Kurlardaki artış, normal değil. Rasyonal beklentilerin bozulmasından kaynaklanıyor. Reel ekonomideki nedeni, negatif faiz uygulamasıdır. Merkez Bankasının, yüzde 15 ile piyasaya verdiği nakit para dolara dönüyor. Rasyonel beklentiler, doların daha da artacağı yönünde olması, nakit paranın dolara talep yaratmasına neden oluyor ve kurlar artıyor.
Siyasi iktidar partisi, DÜŞÜK FAİZ - YÜKSEK İHRACAT Modeli ile yeni bir döneme girildiğini açıklıyor.
Düşük faiz hayal ürünü. Zira, faizi, ödünç verilebilir fon arzı ve talebi tayin eder. Faiz idari kararlar ile belirlenemez. Ekonomideki arz ve talep kuralını hiç bir kuvvet değiştiremez. Arz ve talebin arkasındaki nedenler, size uygulanacak politika hakkında, yol gösterebilir.
Eğer siyasi otorite düşük faiz istiyorsa formül bellidir. Ödünç verilebilir fon arzını artırmak. Ya da, ödünç verilebilir fon talebini azaltmak.
Fon talebini azaltmak tercih edilmez. Yatırım azalmasına neden olur. Büyümeyi negatif yönde etkiler. Fon arzını artırmak daha uygundur.
Ödünç verilebilir fonlar nasıl artacaktır ?
Ödünç verilebilir fonlar, bankalarda birikiyor. Halkın ve devletin tasarruflarından oluşuyor. Türk Halkı, ulusal hasılanın yüzde 12 si kadar tasarruf ediyor. Türk devleti ise tasarruf etmiyor. Aksine, devlet bütçesi açık veriyor. Açığın gerisinde israf var. Bütçe açıkları, ödünç verilebilir fonlara pozitif katkı sunmaz. Aksine, fon talebini artırıyor. Fon talebindeki artış, faizleri artırıyor.
Faizi düşüreceğim diyen siyasi iktidar hayal aleminde yaşıyor. Zannediliyor ki, merkez bankası politika faizi düşürüldüğü zaman, piyasa faizi düşecek. Halbuki düşmüyor. Şu anda, piyasa faizi yüzde 20,82 dir. İdari kararla merkez bankasının uyguladığı faiz ise eksi 4 dür, Aradaki fark yüzde 24,82 dir.
Tükiye eksi dört politika faizi uyguluyor ve bu uygulamanın ekonomik sorunlarını yaşıyor. Sorunu merkez bankası yarattı. Negatif faiz ile piyasa fonlandığı zaman, nakit para dolara tahvil oluyor. Kurlar artıyor.
Kur artışının ithalatı azaltıp, ihracatı artırabilmesi için ekonomik bir prensip vardır. Teknik ifade olmasına rağmen yazacağım.
''Develüasyonun pozitif sonuç verebilmesi için, ithal malları talep elastikiyeti ile ihraç mallarına olan talep elastikiyeti toplamının birden büyük olması şarttır''
Teknik ifadeyi ekonomistler anlar. Konuya yabancı olup anlamak isteyenler, Uluslararası Ekonomi adıyla 1974 yılında yayınladığım kitabıma bakabilir.
