Paranın iki işlevi vardır. Satın alma gücünü MEKAN VE ZAMANA aktarır.
Mekan işlevini her gün yaşıyoruz. Alışverişlerde, para yer ve el değiştiriyor. Mekan işlevi sayesinde, Trabzonda satılan arsanın parası, istanbula nakledilebilir.
Zaman işlevi ise, bu günkü satınalma gücünü ileri bir tarihe taşımaktan geliyor. Paranın zaman işlevi sayesinde halk tasarrufunu geleceğe aktarabilir. Bu günkü tüketimini, geleceğe tehir edebilir.
Bir ülkede enflasyon var ise, önce paranın ZAMAN İŞLEVİ sonlanıyor. Zira, enflasyon zaman içerisinde, satın alma gücünü azaltıyor. Vatandaş, değeri düşen para ile tasarruf etmiyor. Tasarrufunu DOLAR olarak tutuyor. DOLARİZASYON dediğimiz sorun ortaya çıkıyor.
Yabancı ülke parasını, tutmanın bedeli vardır. Dolar ülkeye karşılıksız gelmez. Mutlaka yurt dışına mal ve hizmet satmış olmanız gerekir. Cari açık var ise, dolar borç olarak alınmıştır. Karşılığında faiz ödenmektedir. Doların ülkede, kimin elinde olması fark etmez.
Sokaktaki adamın cebindeki dolar için ülke dışarı faiz öder. Tacir ya da banka kasasındaki dolar için ülke yurt dışına faiz öder. Ayşe teyzenin yastık altındaki doları için, ülke yurt dışına faiz öder.
Ülkemiz ağır bir dolarizasyon sorunu yaşıyor. Bankalardaki mevduatın yüzde 63 'ü döviz olarak tutuluyor. Rakam, 300 milyar doları aşmış durumda. Ülke tuttuğu her birim dolar için, dışarı faiz ödüyor.
Döviz tevdiat hesaplarının kayden yaratıldığı biliniyor. Ancak, döviz tevdiat hesaplarının yüzde 25 lik kısmı Merkez Bankasındaki karşılık hesaplarına nakit olarak yatıyor. Bir kısım nakit de banklarda mevcut. Bankaların dolar nakitlerinin 19 milyar dolar civarında olduğu, BDDK kayıtlarında görülüyor. Bir miktar da vatandaşın cebinde, kasasında ve yastık altında dolar mevcut. Bunları topladığımız zaman, ülkede nakit tutulan miktar, 100 milyar dolara ulaşıyor.
Nakit tutulan dolar ile ülke borcunu azaltabilir. Azaltamıyor. Zira, dolarizasyona yakalanmış. Karşılığında faiz ödüyor. Dolarizasyon için yıllık ödenen faiz tutarı 7,5 milyar doları aşıyor.
Mukayese bakımından, ülkemiz fındık ihracatından 1,5 milyar dolar para kazanır. 5 yıllık fındık gelirini, her yıl dolarizasyon yüzünden ülke dolar bankerlerine ödüyor.
Sömürgeciler için bundan ala ne olabilir? Kağıttan kule dolar ile havadan para kazanıyor. Ekonomik akıl ile hareket etmeyen Türkiye, sıkıntıdan kurtulamıyor.
