TOKAT (AA) - RECEP BİLEK - Tokat'ta yetiştirilen organik domates, biber ve patlıcanla yaylalarda otlatılan kuzu etlerinden yapılan, geçmişi 300 yıl öncesine dayanan tarihi lezzet Tokat kebabı tescillendi. 

Gaziosmanpaşa Üniversitesi (GOÜ) Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Yard. Doç. Dr. Cemal Kaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada Tokat kebabının tescillenmesi için 2013'te düzenlenen bir toplantıda, coğrafi işaret başvuru yapılması kararı alındığını belirtti. 

Bu kararın ardından GOÜ ile Tokat Ticaret ve Sanayi Odası işbirliğinde coğrafi işaret dosyası hazırlamaya başladıklarını anlatan Kaya, "Öncelikli olarak Tokat kebabının tarihi sürecinin olduğu, yani geçmişe dayanan bir ürün olduğuna dair bilimsel araştırmalarımızı yaptık. Yine basında ve bilimsel dergilerde Tokat kebabına yönelik çıkan haberleri derledik" dedi. 

Tokat kebabının servis edildiği bir işletmede de ustalarla ve işletme yöneticileriyle röportajlar yaptıklarını anlatan Kaya, böylece Tokat kebabını meydana getiren hammadde unsurlarını, kebabın pişirildiği fırını ve tüm özelliklerini ortaya koydukları bir başvuru dosyası hazırladıklarını vurguladı. 

Tüm bu sürecin yaklaşık 2 yıl sürdüğünü dile getiren Kaya, "Yapılan 2 yıllık çalışmaların ardından Tokat kebabı tescillendi. Kebabın tescillenmesi hem Tokat'ın tanıtımı hem de kebabın ulusal ve uluslararası düzeyde tanınırlığının artırılması açısından son derece önemli" ifadelerini kullandı. 

- Ayırt edici hammadde Tokat biberi

GOÜ öğretim üyesi Yard. Doç. Dr. Mustafa Bayram da Tokat kebabının kendine has bir üretim yöntemi olduğuna işaret etti.

Tokat'ta 19. yüzyılda yapılan evlerde Tokat kebabı ocaklarına rastlandığını dile getiren Bayram, "Kebabın hazırlanırken Karayaka koyunu olması lazım, Tokat domatesi olması lazım, biberi olması ve kendine has kebap ocağını olması lazım. Biz Tokat kebabı coğrafi işaret dosyası hazırlarken kebabın standardize edilmesine yönelik bir görüşümüz vardı" diye konuştu. 

Ürünün, tescil edilmeden önce farklı illerde de denenmesini sağladıklarını anlatan Bayram, şunları kaydetti:

"Tokat kebabı ister Tokat'ta üretilsin isterse başka illerde üretilsin kesinlikle ve kesinlikle üretim yöntemine bağlı kalınması gerekiyor. Bileşime giren unsurlardan en az bir tanesinin Tokat'ta yöresine ait bir hammadeden kaynaklanması gerekiyor. Burada da ayırt edici hammademiz Tokat biberi. Bunun denetimi yapılacak. Denetim ve uygunluk çalışmaları Tokat TSO koordinatörlüğünde GOÜ, Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü ve Tokat Belediyesi işbirliğiyle oluşturulacak bir komisyon tarafından gerçekleştirilecek."

Bayram, kebabı yapan işletmelere standart getirildiğini belirterek, "Ürünün servis edilirken servis tabağının altına servis kağıdının olması gerektiğini söyledik ve ambalajlanması durumunda üzerinde Tokat kebabının logosu bulunan ve ürünün tarihçesiyle alakalı minimum seviyede bilgiler içeren ambalaj kağıdıyla servis yapılması gerektiğini belirttik. Ürünün servis edildiği yerlerde duvarda ürünün tarihçesiyle alakalı ve üretim yöntemiyle alakalı minimum bilgilerin yer aldığı panonun bulunması gerekiyor" ifadelerini kullandı. 

-Turistler de beğeniyor

Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Ahmet Arat ise Tokat kebabının tescili için coğrafi işaret çalışmalarının yaklaşık 2 yıldır sürdüğünü hatırlatarak, tescil işleminin uluslararası alanda belgelendiğini kaydetti.

İl Kültür ve Turizm Müdürü Abdurrahman Akyüz, Tokat kebabının etle, sebzenin buluştuğu, en güzel ve en lezzetli kebaplardan biri olduğunu aktardı.

Kentte eski bağlarda ve bağ evlerinden 200-300 yıllık Tokat kebabı ocakları bulunduğunu anlatan Akyüz, "Osmanlı mutfağı fevkalade zengin bir mutfak. Tokat kebabı o dönemde Anadolu'daki şehzadelerin ve Osmanlı hanedanının yediği nezih yemeklerden bir tanesi" dedi.

Hazırlanışı zaman aldığı için özel bir yemek olarak zamanında Osmanlı sofralarını süsleyen Tokat kebabının yabancı ziyaretçilerin de çok beğendiğini dile getiren Akyüz, kebabı Tokat’a gelen her yabancıya ikram etmeye çalıştıklarını söyledi.

Turistlerin Türkiye'yi "Türk lokumu ve kebap" tabiriyle tanıdıklarını ifade eden Akyüz, "Bu tabirin değişeceği kanaatindeyim. Bundan sonra 'Türk lokumuyla Tokat Kebabı' diyecekler inşallah. Biz Tokat kebabını tescilledik. Tokat kebabı artık Tokat'ın olduğu kesinleşti. Dünya çapında da üne sahip oldu. Bir yiyen müptelası oluyor. Tokat'tan kebap siparişleri alınıyor" diye konuştu.

- Tokat kebabının yapılışı

Parçalar halinde kesilen taze kuzu etlerinin terbiye edildikten sonra kuyruk yağı, domates, biber, patlıcan, patates ve sarımsakla bir şişte buluşmasıyla yapılan Tokat kebabı, ocağının ortasındaki yatay demire şişle asılarak, fırının iki tarafındaki odun ateşinde pişiriliyor.

Yaklaşık yarım saat süren pişme işleminin ardından tepsinin ortasına domatesler ve sırasıyla diğer sebzeler dizildikten etlerin sebzeyle buluşturulduğu Tokat kebabında en son fırının altından toplanan yağlar gezdirilerek servis ediliyor. 

Kaynak: aa