Devlet, TMO (Toprak Mahsulleri Ofisi) kanalıyla fındık destekleme alımı yapıyor. TMO'nun destekleme fiyatı 26,5 lira. Fakat, serbest piyasada fındık 23 liradan alıcı buluyor.
Fındık tacirleri ve siyasiler ''SERBEST PİYASA'' tezini ileri sürüyor. Tezleri kulağa hoş geliyor. Ancak, fındık piyasasında serbest piyasa şartları oluşmuyor. Nedeni ise, serbest piyasa şartlarının mevcut olmamasından kaynaklanıyor. Serbest piyasanın işlemesi için birinci ve temel şart, arz ve talep edenlerin fiyatı etkileyecek büyüklükte olmamasıdır. Arz açısından bu şart mevcut. Ancak, talep açısından, bu şart işlemiyor. Az sayıda, fındık alıcısı var. Alıcılar, aralarında anlaşarak tröst yaratıyor. Kontrollü talep piyasası ortaya çıkıyor.
Kontrollü talep piyasasında, alıcılar fiyatı belirler. Nitekim, devletin 26,5 liraya satın aldığı 50 randıman fındığı, tacirler 23 liraya düşürdüler. Bir ton fındıkta, üreticinin zararı 3,500 TL yi buldu. Kabul edilebilir bir durum değil. Vatandaş, nedenini sorguluyor.
Sorgulama sonucunda, TMO'nun yanlış alım politikası var. Fındığı bilmeyen TMO experleri, müstahsile zorluk çıkarıyor. Bu yılki iklim şartları yüzünden fındık kurutulamadı. Çürük var. Çürük fındık randımanı düşürüyor. TMO çok titiz davranıyor, vatandaşı mağdur ediyor. Vatandaş da fındığını, TMO ya vermek istemiyor. TMO kapısında, fındık tüccarlarının adamları hazır bekliyor. Üretici ne yapsın. Taşımak sorun. Hazır bekleyen manavlara fındığı 3,5 lira eksiğine veriyor.
Destekleme alım fiyatının amacı, fiyatı belli seviyede tutmaktır. Bu seviye 26,5 lira olarak belirlendi. Belirlenen fiyatın altındaki her fiyattan satış yapılmasının gerisinde, yanlış ve hatalı fındık alım politikası yatıyor.
Sorumlu kim?
Sorumlu, vatandaşın hakkını korumayan siyasilerdir. Siyasiler vekaleten aldıkları görevi yerine getirmiyor. Getiren bir vekil vardı. Cemal Enginyurt. Onu da partisi ihraç etti. Belli ki diğerleri, Cemal Enginyurt'un akibetine uğramaktan korkuyor.
Fındık üreticisi akıllanır mı?
Sanmıyorum. Sorun eskiden beri tekrar ediyor. Sorunu çözmeyen iktidar partisi her seferinde fındıkçıdan oy alıyor.
Fndık yan gelire dönüştü. Olsa da olmasa da, önemi kalmadı. Ordulu göç ediyor. Orduda yaşayanlardan daha çok İstanbulda Ordulu yaşıyor. Köylerde evler, teker teker kapanıyor.
İklim değişti. Çok fazla yağmur yağıyor. Bahçeler ormana döndü. Verim sürekli azalıyor. İşçilik artıyor. İşçilik ortalama maliyete eşitlenince, tarımsal ürün tarlada kalır. Böyle devam ederse, önümüzeki yıllarda fındık bahçede kalacak. Fındık sorunu kendi kendine çözülüyor.
