Ordu Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası Başkanı M. Ender Sönmez, gayrimenkul fiyatlarında hızla artışlar ile satıcılar açısından gayrimenkul satışlarından dolayı beyanname verme yükümlülüğünün söz konusu olabildiğine değinerek,

“Sahibi bulunulan gayrimenkullerin gerçekleşen alış ve satış bedelleri Tapu ve Kadastro Müdürlüğü tarafından elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığına paylaşılmaktadır. Değer artış kazancına tabi bir işlem olduğunda GİB tarafından işlemi gerçekleştirenlere hatırlatma olarak tebligat gönderilebilmektedir.

Gelir Vergisi Kanununa göre gayrimenkul alım satımı açısından vergi mükellefi olmayan gerçek kişilerce satın alınan bir gayrimenkulün (konut, arsa vb) 5 yıl içerisinde satılması ile elde edilen değer artış kazancı vergiye tabidir. Beş yıllık sürenin hesabında takvim günü esas alınmaktadır. 5 yıldan sonra satılan gayrimenkullerin satış bedeli hangi tutar olursa olsun değer artış kazancı açısından vergilendirilmesi söz konusu değildir.

Değer artışı kazancında vergilendirilecek safi kazanç, gayrimenkulün satış bedelinden elden çıkarılan gayrimenkulün maliyet bedelinin, satıcı üstünde kalan giderler ile vergi ve harçların düşülmesi suretiyle bulunmaktadır.” dedi.

Gayrimenkul alış bedelinin Yİ-ÜFE’ye göre güncellenmesi gerekir

Sönmez açıklamasını şöyle sürdürdü: “Gayrimenkulün elden çıkarılmasında maliyet bedeli, satılan gayrimenkulün elden çıkarıldığı ay hariç olmak üzere TÜİK tarafından belirlenen Yurt İçi-Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) artış oranında artırılarak yeniden tespit edilir. Fakat endekslemenin yapılabilmesi için artış oranının yüzde 10 veya üzerinde olması gerekir.

Değer artış kazancının 25 bin TL’si istisna edilmiştir

Gelir Vergisi Kanunu’a göre gerçek kişilerin bir takvim yılında gayrimenkul satışından elde ettiği değer artış kazancının 2022 takvim yılı için 25 bin TL’si gelir vergisinden istisna edilmiştir. 2022 yılı içerisinde gayrimenkulün elden çıkarılması karşılığında elde edilen ve istisna rakamını aşan kazançların beyanı gerekir.

Değer artış kazancı ne zaman beyan edilir

Değer artış kazancına ait Gelir Vergisi Beyannamesi işlemin gerçekleştiği tarihi izleyen yıl Mart ayı sonuna kadar beyan edilmesi gerekmektedir. Tahakkuk eden vergiler ise beyan edildiği yıl mart ve temmuz ayları sonuna kadar olmak üzere 2 eşit taksitte ödenmektedir. Dolayısıyla 2022 yılında satılan bir gayrimenkulden değer artış kazancı söz konusu ise 31 Mart 2023 tarihine kadar beyan edilmeli, Mart 2023 ve Temmuz 2023 sonuna kadar 2 eşit taksitte ödenmesi gerekmektedir. 

Gerçek kişilerin gayrimenkul satışları kazancının hesaplanması

Örneğin 2019 yılı mart ayında 400 Bin TL bedeli ile satın alınan bir gayrimenkulün 2022 Haziran ayında 1 Milyon 600 Bin TL’ye satılması halinde öncelikle Yİ-ÜFE endekslerine göre alış bedelinin güncellenmesi gerekmektedir.

TÜİK endekslerine göre 2019 Yılı Şubat Ayındaki Yİ-ÜFE 425,26, 2022 Yılı Mayıs Ayındaki Yİ-ÜFE 1.548,01 olduğundan Endeks Değişim Oranı %264,01 olarak hesap edilecektir. Endeks artış oranına göre gayrimenkulün Değerlenmiş Alış Bedeli 1.456.059,82 TL olacak ve bu tutarın üzerinde gerçekleşen satış karının 25 Bin TL’sine istisna uygulanacak, üzeri değer artış kazancı vergilendirilecektir.

Satış Bedeli 1,600,000.00 TL’den gayrimenkulün güncellenmiş alış bedeli olan 1.456.059,82 TL düşüldüğünde 143.940,18 TL kazanç söz konusu olacak, bu tutardan 25,000.00 TL istisna düşüldükten sonra 118.940,18 TL değer artış kazancı olarak beyan edilecektir. Gerçek kişinin başkaca geliri olmadığında değer artış kazancından dolayı 25.613,85 TL gelir vergisi ödemesi gerekecektir. Gerçek kişi tarafından izleyen yıl 31 Mart 2023’e kadar beyanname verilmesi, Mart 2023 ve Temmuz 2023 ay sonuna kadar 2 eşit taksitte tahakkuk eden gelir vergisinin ödenmesi gerekecektir.

Satın alınan gayrimenkulün 5 yıl dolmadan satılması halinde değer artış kazancı olarak vergilendirilmesi söz konusu olabilecektir.” Haber Merkezi

Editör: Haber Merkezi