"Fındık Üretiminin Çevresel Ayak İzinin Belirlenmesi ve İyileştirilmesi" projesi, geçen yılın eylül ayında hayata geçirildi.
3 etaptan oluşan projenin ilk etabında, fındık üretimindeki her aşama 1 yıl boyunca adım adım takip edilecek. İkinci etapta 3 ayrı ildeki fındık bahçelerinde proje araştırma ekibinin belirlediği kriterlerle fındık üretimi yapılacak ve verimlilik ölçülecek.
Projenin son aşamasında ise fındığın küresel ısınmadan ve iklim değişikliğinden nasıl etkilendiği ve fındık üretiminin hangi bölgelerde daha verimli yapılabileceği belirlenecek.
- "Üretimi değiştirdiğimizde ne olacağına dair veriler çok az"
AA muhabirine proje hakkında açıklamalarda bulunan Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü, İklim ve Doğa Bilimci Prof. Dr. Levent Kurnaz, Avrupa Yeşil Mutabakatı'nda belirtilen temel unsurun "Artık elimizi kolumuzu sallayarak her türlü ürünü, istediğimiz gibi üretemeyeceğimiz." olduğunu söyledi.
Türkiye'nin en önemli tarımsal ihracat ürününün fındık olduğunu ve fındığın özellikle Avrupa'da çikolata ve çikolatalı ürünler yapımında kullanıldığını belirten Kurnaz, "Bu ürünleri üreten ana üreticiler Türkiye'den fındık alarak bunu üretiyorlar. Türkiye'ye dönüp 'Fındığı nasıl üretiyorsunuz?' diyorlar. Türkiye'de 2 tane önemli problem var. Birisi; insanlar çoğunlukla komşudan gördükleri biçimde bu üretimi yapıyorlar. İkincisi; eğer bu üretimi değiştirecek olurlarsa aslında daha faydalı olabileceğine dair elimizde somut veriler çok az. Biz bu iki noktayı bir araya getiren bir çalışma yapma arzusundaydık." diye konuştu.
Projenin ilk etabında fındık üretiminde kullanılan her şeyi kayıt altına alacaklarını bildiren Kurnaz, şu bilgileri verdi:
"Çiftçinin ne kadar mazot harcadığı, hangi gübreyi ne kadar kullandığı, hangi ilacı tercih ettiği, çiftçinin fındığını götürdüğü kırıcıya ve fındığın buradan işlenmek için geldiği fabrikaya ne kadar uzakta olduğu, fabrikada ne kadar enerji, kimyasal ve su tüketildiğini kapsayan bir çalışma yapıyoruz. Birlikte çalıştığımız şirket bütün üreticilerinden bu verileri bir sene boyunca toplayacak. Öncelikle bize, kullanılan nesnelerin bir listesini verecekler. Bütün tarım ilaçlarını, gübreyi, mazotu, suyu, elektriği kapsayan bir liste."
Projeyi, fındık sezonunun başladığı 1 Eylül 2021'de hayata geçirdiklerini ve bu yılın 1 Eylül'üne kadar bütün verileri toplayacaklarını aktaran Kurnaz, "Ondan sonra bütün bu verileri fındığın ayak izini çıkarmak için kullanacağız. Çünkü fındığı üretmek için bu nesnelerden ne kadar kullanıldığını, bu nesnelerin tümünün ayak izini biliyor olacağız. Elimizde yurt dışına ihraç ettiğimiz ya da Türkiye'de tükettiğimiz 1 kilo fındığın ayak izi olacak." dedi. AA
