Aslına bakarsanız, günlük yaşamda stres yaşamanın bir takım duygusal sonuçları olduğu da bir gerçektir.
Stres belirli zamanlarda işe yarar olsa da, uzun süreli stres hem duygularınızı hem de ruh halinizi olumsuz etkiler. Bu nedenle, sahip olabileceği sonuçları bilmeniz gerekir.
Stres, çevrenin talepleri kaynaklarınızı ve kapasitenizi aştığında ortaya çıkan fizyolojik ve psikolojik bir durumdur. Stresli hissettiğinizde, kendinizi bunalmış hissedersiniz. Aslında bu durum sizi çevresel sinyallere, özellikle de tehlike sinyallerine, daha hızlı tepki vermeye hazırlar.
Bununla birlikte, farklı stres türleri vardır. Örneğin, bir aslan tarafından saldırıya uğradıysanız, bu spesifik, uyarlanabilir ve haklı bir strestir. Bununla birlikte, örneğin işte sürekli sorunlar yaşıyorsanız, sürekli stres yaşıyorsanız, bu kronik ve kalıcı türdür.
Ancak, stresin en sık görülen duygusal sonuçları nelerdir? Hadi bulalım.
1. Kontrol eksikliği nedeniyle üzüntü
Stresin ana duygusal sonuçlarından biri, duygularınızın ve duyumlarınızın algılanan kontrolünün eksikliğinden kaynaklanan rahatsız edici duygudur. Bu durumlarda, genellikle ne hissettiğinizi ve size ne olduğunu kontrol etme arzusu hissedersiniz.
Ancak, kendinizi “bunalmış” hissettiğinizde ve bu hisleri yönetemediğinizde, kendinizi rahatsız hissedersiniz. Ayrıca, bu rahatsızlığa ek olarak, durumu değiştiremeyeceğinizi hissettiğiniz için bazen iktidarsızlık ve endişe de vardır.
2. Kaygı
Daha önce de belirttiğimiz gibi, kendinizi stresli hissettiğinizde, hem içten hem dıştan başınıza gelenleri kontrol etmeye çalışırsınız. Ayrıca, değiştirmek istediğiniz şeyleri sürekli kontrol etme veya “düzgün” yapma eğiliminiz olabilir.
Bu kontroller genellikle daha fazla endişeye ve öğrenilmiş çaresizlik hissine yol açar.
Stresin bu tür duygusal sonuçlarına bir örnek, patronunuz için kesinlikle mükemmel bir rapor hazırladığınızı sürekli olarak kontrol etmek ve yeniden kontrol etmek olabilir. Bunun nedeni, sizi azarlayacağından ve stresinizi artıracağından korkmanızdır.
3. Olumsuz düşünceleri besler
Stresin düşünce sisteminiz üzerinde de etkisi vardır. Bu şekilde, aynı zamanda kaygı için de tipik olan felaket ve olumsuzluk düşüncelerini besler.
Bu düşüncelerin duygularınız ve ruh haliniz üzerinde doğrudan bir etkisi vardır. Aslında, olumsuz düşünmek sizi daha zayıf ve daha üzgün hissettirebilir. O zaman stresiniz artar. Bu bir kısır döngüdür.
4. Öğrenilmiş çaresizlik
Daha önce de bahsettiğimiz öğrenilmiş çaresizlik, stresin bir başka duygusal sonucudur. Temelde güçsüz olduğunuz ve durumunuzu değiştirmek ve iyileştirmek için hiçbir şey yapamayacağınız duygusu olarak tanımlanır.
Strese maruz kaldığınızda ve hepsinden öte, uzun süreli veya kronik strese maruz kaldığınızda, bu algıyı geliştirebilirsiniz. Daha fazla belirsizlik, rahatsızlık ve ıstırap hissetmenize neden olur.
5. Artan sinirlilik
Sinirlilik, stresin duygusal sonuçlarından bir diğeridir. Sinirlilik, çevredeki olaylara tepki verme eşiğinizin azaldığı anlamına gelir. Bu, duyarlı olduğunuz ve bazı şeylerin sizi daha kolay rahatsız ettiği anlamına gelir.
Peki ya stres? Gerçekten de uzun süre stres altında kaldığınızda, sinirliliğiniz artar. Bu birkaç nedenden dolayıdır. İlk olarak, fiziksel ve duygusal olarak yorulmuş olursunuz. İkincisi, “bunalmış” hissetme gerçeğidir, durumlara sakince tepki vermek için çok fazla sabrınız olmadığı anlamına gelir.
6. Tükenmişlik
Zavala (2008) tarafından yapılan bir çalışmada alıntılanan Gil-Monte’ye (2002) göre tükenmişlik, kronik iş stresine verilen bir tepkidir. Aynı zamanda fiziksel ve duygusal semptomları da kapsar. Aslında Zavala, tükenmişliğin stresin duygusal sonuçlarından biri olduğunu iddia ediyor.
Tükenmişliğin belirtilerinden bazıları enerji eksikliği, aşırı yüklenme, sinirlilik, konsantre olamama, bunalmış hissetme ve benzerleridir. İş yerinde ortaya çıkan bir sendromdur. Bununla birlikte, kişisel ve duygusal yaşamınızı da etkiler.
Stres, özellikle de kronik veya uzun süreli stres, duygusal olarak kötü, bunalmış ve baskı altında hissetmenize neden olabilir. Hatta sizi üzebilir. Bunlar stresin duygusal sonuçlarından sadece birkaçıdır. Ancak, altta yatan sorunu tedavi ettiğinizde bunlar önlenebilir.
Bu durumlarda psikolojik terapi her zaman faydalıdır. Ayrıca, sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları uygulamalısınız. Örneğin dengeli beslenmeli ve yeterli uyku almalısınız. Ayrıca uygun bir program ve rutin oluşturmalı, düzenli egzersiz yapmalı ve gereksiz stres kaynaklarını ortadan kaldırmalısınız.
