Ekonomik kural bellidir. Kişi, aile, bölge, toplum ve ülke ÜRETTİĞİNDEN DAHA ÇOK TÜKETEMEZ. Daha açık bir ifadeyle, üretim, tüketime sınır koyar.
Büyüme denildiği zaman, üretimdeki artış anlaşılmalıdır. Ekonomi, bir önceki döneme göre daha çok ürettiği taktirde büyüme gerçekleşir. Bu genel kuralın istisnası var. Eğer ekonomide tüketim ya da yatırıma gitmemiş tasarruf mevcut ise, tüketim artışı yoluyla üretim artışı sağlanabilir.
İstisnai durum, çok nadiren ortaya çıkar. 1929 ekonomik krizi döneminde, krizden kurtulma metodu olarak J. Maynard Keynes tarafından önerilmiştir. Tüketimi artırmak (Efektif talep yaratmak)) yoluyla, stoklar eritilebilir. Stoklar tüketilince, üretim harekete geçecektir.
Daha sonraki ekonomi politikalarında, tüketim artışı yoluyla büyüme yolu denenmiş ve fakat sonuç elde edilememiştir. Çünkü, üretilenden daha çok tüketilemiyor.
Genel dengenin matematik ifadesi şudur.
Üretim=Tüketim dir. Bu dengeyi, tasarruf bozuyor. Zira, birey tasarruf etmese de, toplum genelinde tasarruf oluşur. Aşırı tasarruf, stokların artmasına neden olur. Stok artışı, işçi çıkarmaya ve daha az üretime neden olabilir. Denge bozulduğunda, önce durgunluk, akabinde, deflasyon ortaya çıkacaktır.
Yatırıma gitmeyen tasarruf var ise tüketim artışı yoluyla Üretim=Tüketim dengesi tekrar kurulabilir. Bu durum, ekonomik büyüme değildir. Deflasyonist krizden kurtulmak için baş vurulan ekonomi politikasıdır. Çok nadiren gerçekleşir. Zira, insanoğlu, ekonomi bilimindeki gelişmelerin meyvesini topluyor. Ekonomi otoriteleri, deflasyon yerine ufak oranlı enflasyonu tercih ediyor.
Türk ekonomisi, 2022 yılı ilk çeyrekte yüzde 7, 3 oranında büyüdü. İkinci çeyrekte yüzde 7, 6 oranında büyüdü. Muhalif kesim bu büyümeyi ''TÜKETİM YOLUYLA BÜYÜME'' olarak yorumluyor.
Bu yorum tamamen yanlış. Zira, bizim gibi ekonomilerde, tasarruf fazlası yok. Yatırıma ve tüketime gitmemiş tasarruf fazlası olmadığı için, tüketim artışı anında enflasyon olarak fiyatlara yansıyor. Bu yansıma, aynı malın fiyatındaki artış şeklinde gerçekleşiyor. Halbuki ekonomik büyüme, aynı mal ve hizmetin miktar bazında artışı ile hesaplanıyor.
Genek kural bellidir. Üretim, tüketime sınır koyar. Tüketim, talep yaratarak üretimi etkileyebilir. Bunun için, ekonomide tasarruf fazlası gerekiyor. Bizim gibi, tasarruf dar boğazı yaşayan ekonomilerde, tüketim yoluyla büyüme gerçekleşemez.
Tasarruftan daha çok yatırım yoluyla sistem zorlanır ise, enflasyon artar. Çünkü, tasarruf=yatırım dengesi vardır. Açık ifade ile tasarruflar, yatırımlara sınır koyuyor.
