Orta gelir tuzağı, fert başına gelirin 10.000 dolar civarında bir rakama ulaşması ile başlıyor. Bu ölçek, ABD'nin ulusal hasılası esas alınarak hesaplanıyor. ABD'deki fert başına gelirinin yüzde 20 sine ulaşan toplumlar, orta gelir tuzağına yakalanıyor.
Türkiye 9 yıl önce, Orta Gelir Tuzağına yakalandı. Tüm gayretlere rağmen bu tuzaktan kurtulamıyor.
Neden?
Sorunun tek bir cevabı yok. Bununla beraber bilinen bir gerçek var. İnovasyona dayalı ürün üretemeyen toplumlar, orta gelir tuzağından kurtulamıyor.
Basit anlamda inovasyon ''yeni bir teknoloji bulmak ve bu teknoloji ile yeni bir mal ve hizmet üretmek ya da mevcut mal ve hizmetin kalitesini artırıp, maliyetini düşürmek'' anlamına geliyor.
İnovasyonu yaratan sebepler var. Birincisi neden rekabet ortamıdır.
Batıda rekabet nedeniyle karlar azalıyor. Azalan karlar, üretimin maliyetini düşürmek için işletmeleri yeni teknoloji bulmaya zorluyor. Batı'da işçilik ücretleri yüksek olduğu için, emek yerine ikame robot gibi teknolojiler, mecburen devreye alınıyor. Batıda inovasyona mecburiyet getiren sebep, işçi ücretlerindeki yüksekliktir, denilebilir.
Türkiye'de işçi ücretleri, Batı'nın beşte biri oranında düşük. Düşük ücret sayesinde, işletmeler karlı. Yeni bir teknolojiye ihtiyaç duymadan, eski teknoloji ile üretimlerine devam ediyorlar. Batı'daki emek yoğun işletmeler, sermayelerini Türkiye'ye getirip, üretim yapıyor. Hamal üretimi de denilen, emek yoğun üretim ile orta gelir tuzağından kurtulmak mümkün olamıyor.
İkinci neden, kaderci toplum olmak.
Homo Sapiens diye tanımlanan insan soyunun ezeli bir illeti var. Mutluluğu dinde ve başka bir alemde arıyor. Kaderci oluyor. Temel ihtiyaçları karşılansın, onunla yetiniyor. Din felsefesi öne geçen toplumlar üretimde geri kalıyor. Dikkat ediniz 1,7 milyar İslam Aleminde, orta gelir seviyesine ulaşan tek millet Türkler. Gerisi, bu seviyeye yaklaşamadı.
Cumhuriyet sayesinde Türkiye, orta gelir seviyesine ulaşabildi. Ancak, bu seviyeyi aşması zor görünüyor. Zira, inovasyonu gerçekleştirmek için öncelikle teknik eğitime önem vermek gerekiyor.
Son yıllarda Türkiye ''ezberci ve dini eğitime'' geçti. Her tarafta İmam Hatip Liseleri açıldı. Dini eğitim kültürü ile inovasyon barışmıyor. Belli bir matematik ve fen bilgisine ulaşmadan, mevcut teknolojileri anlamak mümkün olamıyor. Teknik deneyim ve bilgi olmadan inovasyon gerçekleşmiyor.
Yani, dua ile peynir gemisi yürümüyor. Orta gelir tuzağından kurtulmak mümkün olamıyor.
