Son kur artışlarının gerisinde, Hükümetin aciz para politikaları yatıyor. Para piyasasında, döviz arzını öldürdüler. Elinde döviz bulunduranlar, yüksek kura rağmen piyasaya girmiyor. Çünkü, rasyonel beklentiler "kurun artacağı yönünde" kesinleşti.
Spekülatör ekonomik gerçekle bağdaşmayan propaganda yapıyor. Dolar 7 lira olacak gibi. Ekonomik anlamda bu gerçekleşebilir mi. Normal koşullarda, kim hangi parayla, doları yüksek kurdan satın alacak sorusu aşılmaz. Zira, MB piyasaya ilave para sürmüyor.
Ancak, ekonomide panik başladığı zaman işler değişiyor. Panik havasını kırmak lazım.
Sn. Cumhurbaşkanı'nın "düşük faiz iddiası" devam ettiği taktirde, panik durmaz. Seçimlerden önce, açık yüreklilik ile bu durumu yazdım. Bu düşünce tarzı ile ekonomideki sorunlar derinleşir dedim. Keske yanılsaydım.
Ekonomideki panik durmadığı taktirde, kurlar daha da artacaktır. Zira panik ortamında, ekonomik kaos ortaya çıkıyor. Hesap yapılamıyor. Kaosu yaratan iki ekonomik neden var. Bu nedenlerin ortadan kaldırılması lazım.
1. Türk Lirasına güven kayboldu.
Ekonomide para ikamesi başladığı zaman, ulusal paralara güven kaybolur. Güveni sağlamanın yegane yolu, politika faizini, piyasa faizinin üzerine çıkarmaktan geçiyor. Ayrıca mevduat faizi de mühim. Türk Lirası Mevduat getirisi, beklenen enflasyonun üzerinde olmaz ise, Döviz Mevduat TL'ye dönmez.
2. Vadeli Döviz İhaleleri Kurları Artırıyor.
Vadeye göre kur sabitlendiği zaman felaket başlıyor. Vade gününde, piyasa kuru sabitlenen kurun üzerinde kaldığı zaman, vadeli döviz satın alanlar müthiş kar ediyor. Bu sisteme gerekçe bulmak kolay. Ancak, kriz zamanlarında sistemin işlemesi, kur artışlarına KATALİZÖR (hızlandıran) görevi yapıyor. Vadeli döviz satış ihale sistemini bir an önce durdurmak gerekiyor.
Yukarıda açıklanan basit iki uygulama yapılmaz ise ne olur?
Eline Türk Lirası geçenler, döviz ve altın satın alır. Kurlar yükselmeye devam eder. Enflasyon artar. Faiz yükselir. En çok etkilenen faizler olacaktır. Zira bankalarda "likidite sorunu" MB kaynakları ile aşılamaz. Bankalar faiz yarışına girer.
Düşük faiz diyenler "ütopik bir dünyada" yaşıyor. Serbest piyasa ekonomisinde faiz, ücret ve kara müdahale edemezsiniz.
Ettiğiniz taktirde, sistem kendi kendini yeniden dengeler. Bu dengeleme can yakıcı olur. Nitekim, gösterge tahvilin faizi yüzde 22'yi aştı. Bankalar reklam vererek yüzde 19 lara mevduat toplamaya çalışıyor.
Umarım ekonomik akıl öne geçer ve gerekli tedbirler alınır. Alınmadığı taktirde, doların 7 lira olacağına yönelik görüşler iyimser kalır.
