Yurdum insanı giderek bir tomar kağıt para ile bir damacana su bulamayacak duruma doğru koşar adım gidiyor.Bu duruma yol açanları bizler çok iyi biliyoruz ama hâla bilemeyenler var. Yazık ki ne yazık!..
*
22 Mart Dünya Su Günü nedeniyle yazdığım SU SAVAŞLARI konulu makalemin devamı olarak bugün de alanım olan “Su İle Bulaşan Enfeksiyonlar” konusunu anlatacağım.Ortalama okuyucu düzeyini gözönüne alarak kesin ifadeler kullanacağımdan hoşgörüle!
Daha önceki yazılarımda da bu konuya değinmiştim.Çok önemli bu konuya girmeden önce su yoksulu ülkeler sınıfına terfi ettiğimizi özellikle belirteyim.Bırakın musluktan kana kana su içmeyi zamanla damacana İle içeceğimiz suyu bile zor bulacağımızı,bulsak bile bütçemizi ciddi ölçüde zorlayacağının altını çizeyim.Suların güldür güldür aktığı dönemlerin hayalini bile kuramayacağız gibi.
Rıfat Balaban Hocamızın derlediği sevdiğim Ankara türküsünde suyun güldür güldür aktığı nede güzel anlatılmış.
Su akar güldür güldür
Gel de yar beni güldür
Bir damlacık kanım akmaz
Öldürürsen sen öldür
*
Gelelim konumuza!
Bakalım su İle bulaşan enfeksiyonlar nelermiş?
SU İLE İLİNTİLİ ENFEKSİYONLARIN GEÇİŞ YOLLARI
1)Doğrudan sudan kaynaklanan enfeksiyonlar nelerdir?
Aynı su kaynağından çok kişinin yararlanması, ılıman ve sıcak iklim bunu kolaylaştırır. Örnek verelim.Tifo, Paratifo, Kolera, Hepatit-A. Çözümü: suyun kirliliğinin önüne geçmektir.
2)Su azlığı veya yokluğundan kaynaklanan enfeksiyonlar nelerdir?
Suyun niteliğinden çok niceliği önemlidir. Günlük temizlik ve diğer gereksinimler için suyun yeterli olmaması sorunu doğurur. Trahom, Basilli dizanteri buna örnektir.
Çözüm: Yeterli su teminidir.
3)Su ile ilişkili böceklerle aktarılan enfeksiyonlar nelerdir?
Sivrisineklerle aktarılan sıtma iyi bir örnektir. Çözüm: Durgun suları yok etmektir.
4)Su aerosolleri ile ilişkili enfeksiyonlar nelerdir?
Klimalarla geçen lejyoner hastalığı buna örnektir.
Çözüm: Klimaların ve bunların su depolarının düzenli aralıklarla temizliği ve kontrolüdür.
5)Kirli deniz suları ile oluşan enfeksiyonlar nelerdir?
Hepatit-A, Norovirus, E.Koli, Tifo, Para tifo buna örnektir.
Çözüm: Kirlenmenin önlenmesi, kirli denize girilmemesidir.
*
SU İLE İLİŞKİLİ ENFEKSİYONLARDA KİŞİSEL ETMENLER NELERDİR?
Bağışıklığın yetersizliği, beslenme bozukluğu, mide asiditesinde azalma, alınan mikrop sayısının fazlalığı, ileri yaş enfeksiyon lehinedir.
*
DÜNYADA SU İLE İLİNTİLİ HASTALIKLARIN RAKAMSAL BOYUTU NEDİR?
Tahmini olarak 250 milyon kişi hastalanıp, 5 milyondan fazla kişi ölmektedir. Ölenlerin çoğu çocuk yaş grubunda olup, işin ekonomisi ayrı bir sorundur. Su ile geçen ishal etkenlerine bağlı yılda iki milyonun üzerinde ölüm olmaktadır.
*
SU İÇİLMESİ İLE OLUŞABİLEN ENFEKSİYON ETKENLERİ NELERDİR?
°Virüsler (Enterovirüsler, Rota virüs, Hepatit-A ve E, Norwalk virüs …)
°Bakteriler (E.Koli, Kampilobakter, Tifo ve Para tifo yapan bakteriler, Basilli dizanteri etkenleri, Vibrio kolera…)
°Parazitler (Amip, Giardia... Askaris, oksiyur..)
*
PATLAYICI SALGINLARA NEDEN OLAN ETKENLER NELERDİR?
Bunlar ağırlıklı olarak Vibrio Kolera, Giardia, Basili Dizanteri etkenleri, E.Koli, Legionelladır.
*
SU İLE BAĞLANTILI HASTALIKLARDAN KORUNMA YÖNTEMLERİ NELERDİR?
1)Her Şeyden Önce Anaokulundan Başlayarak Temizlik Konusunda Kişilerin Eğitilmesi.
2)Su Kaynağının Kirlenmesinin Önüne Geçilmesi.
3)Kurallarına Uygun Dezenfeksiyon.
4)Filtrasyon.
5)Dağıtım sisteminin kirlenmesinin önlenmesi. 6)Su depolarının programlı bir şekilde temizlenmesi,klorlanması ve kontrolü gerekir.
*
✓KORUNMA TEDAVİDEN HERZAMAN ÖNCELİKLİ VE EKONOMİKTİR.
✓SU ALINIP,SATILAN BİR META DEĞİLDİR.
✓SAĞLIK VE EĞİTİM DOĞUŞTAN KAZANILMIŞ BİR HAKTIR.UMARIM BAĞDA GÜLÜ BUDAYACAĞIMIZ GÜNLER YAKINDIR.
Sözlerimizi türkümüz İle bitirelim.
Bağda gülü budadım
Gülü güle bağladım
Sevgilerimle…
