1944 Bretton Woods para anlaşmasından beri dolar uluslar arası geçerli para olarak kullanılıyor. Başlangıçta altına bağlanmış olarak kurulan dolar sistemi, 1972 yılında yıkıldı. Başkan Nixon "doların altın karşılığını" kaldırdı. Dolar kağıt paraya dönüştü.
Kağıt paraya dönüşmesine rağmen, dolar egemenliğini sürdürüyor. Bu egemenliğin gerisinde Amerikan ekonomisi ve Amerika'nın askeri gücü yatıyor. Dolar basan bankerlerin parasal çıkarları zarar gördüğü zaman, önce ekonomik ambargo uygulanıyor. Sonuç alınmaz ise askeri müdahale yapılıyor.
Klasik örnek olarak, Saddam ve Kaddafi gösteriliyor. Petrol zengini Saddam ve Kaddafi "altına bağlı yeni bir para ile petrol satılmasına" çalışıyorlardı. Dolara karşı "fikir aşamasındaki" çalışmayı dahi, bankerler kabul edemediler. Amerikan Ordusunu harekete geçirdiler. Her ikisi de yok edildi.
Fakat, Saddam ve Kaddafı'ye ait fikir, yaşamını Çin'de buldu. Geçtiğimiz ay Çin "altına bağlı Yuan" ile petrol satın alacağını ve "kontratların Şangay Borsasına kote edileceğini" beyan etti. Yuan üzerinden tanımlanmış kontratları "borsada satın alanlar" petrolü, dolar dışındaki para ile satın alma imkanına kavuştular.
Saddam ve Kaddafi'yi kolayca halleden Amerika, Çin karşısında kara kara düşünüyor. Zira, Çin öncülüğünde dolara rakip yeni bir uluslar arası para doğuyor. Bu yeni para Çin Yuanı. Kağıt para niteliğindeki dolar karşısında başarı kazanacağına kesin gözü ile bakılıyor.
Yuan'ın 1.10.2016 tarihinde, Özel Çekme Haklarına (SDR'ye) dahil edilmesi oyununa Çin gelmiyor. Meselenin sıcak savaş boyutunda gücünü göstermek üzere, Kuzey Kore kanalıyla Hidrojen bombası patlatıyor.
Çin uluslar arası geçerli yeni bir para sisteminde kararlı. Bu amaçla Rusya ile birlikte Sangay beşlisini kurdular. Yeni para sisteminin işlerlik kazanacağı güne kadar "ulusal paralar" ile ticaret yapmayı kararlaştırdılar.
Para sistemine, dolaylı yoldan Türkiye de katılıyor. Bu gün İran ziyareti sırasında Cumhurbaşkanı R.T.Erdoğan "ulusal paralar ile İranla ticaret yapılacağını" beyan ediyor. Türkiye dolar sisteminden uzaklaşıyor.
Para savaşları devam ediyor.
Şinasi Kara
