18 Mart 2022; Çanakkale Zaferi’nin 107 ci yıldönümüdür. Bu arada yapımı biten Çanakkale Boğazı’ndaki Köprü bugün açılıyor. Çanakkalelilere ve Ülkemize hayırlı uğurlu olsun.
Çanakkale Savaşı’nın nedenleri; İtilaf Devletlerince girişilen harekatın amacı: Rusya’ya direkt yolla ulaşarak; silah ve malzeme yardımı yapabilmekti. Bu yöntemle Süveyş Kanalı üzerindeki Türk baskısı kaldırılmış olacak ve Hindistan Yolu açılacaktı. Osmanlı İmparatorluğu 2 ağustos 1914 te Alman İmparatorluğu ile İttifak Devletleri safında yer almak için bir anlaşma imzalamıştı. 10 ağustos 1914 günü Çanakkale Boğazı’nı geçerek gelen Alman Goeben muharebe gemisi; ve Breslev ağır kruvazörünün; Amiral Sukan komutasında Çanakkale Boğazı’nı geçerek İstanbul’a gelmesi; Osmanlı İmparatorluğunun Boğazlar Anlaşması gereği; Boğazların tüm savaş gemilerine kapalı tutması gerekiyordu. Alman Donanmasına bağlı bu gemilerin Boğazdan geçişine onay vermek; savaş nedeni sayılacaktı. Ancak Osmanlı İmparatorluğu bu gemilerin Almanya’dan satın alındığını açıklıyarak; ortamın gerginliğini erteledi. Bu iki gemi 16 ağustos 1914 tarihinde Yavuz ve Midilli adıyla Osmanlı Donanmasına katıldı. Bu gemilerdeki mürettebat, Osmanlı Donanması’na ait mürettebatın kıyafetlerini giyerek görevlerini sürdürdüler. Amiral Souchan ise Osmanlı Donanması komutanlığına getirilerek sorun çözümlendi. Ekim 1914 te bu gemiler hem Rus Limanlarını vurdu; hem de Osmanlı İmparatorluğunu savaşın içine çekti. İtilaf Devletleri’nin amacı Osmanlı İmparatorluğu’nun başkenti durumunda olan İstanbul’u alarak; Boğazların kontrolünü ele geçirmekti. Deniz ulaşımı o tarihlerin en uygun ulaşım şekliydi. İtilaf Devletleri Rusya’yla güvenli bir tarımsal ve askeri ticaret yolu açmak ve Alman müttefiklerinden birini savaş dışı bırakmak; ve İttifak Devletleri’ni zayıflatmak amaçları ile Çanakkale Boğazına girdiler.
Yapısı bakımından savunmaya elverişli Çanakkale Boğazı Türkler tarafından mayınlanmıştı. Boğaz dış, orta ve iç bölgeler olarak üçe ayrılmıştı. 3 Kasım 1914 te İngilizler Sebdülbahır ve Kumkale tabyalarını topa tuttu. 19 Şubat 1915 te boğazın dış tabyaları tahrip edildi. 18 Mart 1915 günü Fransız ve İngiliz savaş gemileri Marmara Denizi’ni geçmek üzere plan yaptılar ve boğazın orta bölgelerini sürekli bombaladılar. Daha önce boğazda mayın arama tarama işleri İngiliz ve Fransız denizcilerince yapılmıştı. 7- 8 Mart gecesi Yüzbaşı Hakkı Bey komutasındaki Nusret mayın gemisi; karanlık limana çaktırmadan yeniden mayın döşediler. İtilaf Kuvvetleri 16 harp gemisi ile 18 Mart 1915 günü boğaza girerek tabyaları bombaladılar. Gerek mayınların; gerekse bataryaların atışları ile İtilaf Kuvvetleri birçok gemi kaybederek geri çekildiler.
1915 sonbaharında Türk Ordusu 21 tümene çıkarıldı. Sonuçta 3 günde Çanakkale’yi geçeceğini sanan İtilaf Kuvvetleri General Charles Monroe’nin komutasında geri çekinilmesi gerektiği raporuyla 2 İngiliz Tümeni Selanik’e çekildi. Ocak 1916 tıda İtilaf Devletleri gizlice geri çekildi.
Çanakkale Zaferinin Sonuçları; Türkler’in kaybı şehid, yaralı, ve hasta sayısı 252300 oldu; İtilaf Devletleri’nin kaybı; 252 bin ölü, yaralı ve esir oldu. Kısa Sürede Türk Ordusu büyük başarı kazandı; ve Çanakkale geçilmez diyen İtilaf Kuvvetleri geri çekildi; ve geldikleri gibi gittiler. Çanakkale Savaşlarının kahramanı Anafartalar Grup Komutanı Mustafa Kemal’in Türk Ordusu’nda çok tanınan başarılı bir general yaptı; ve ileride başlıyacak Kurtuluş hareketine önder bir lider hazırladı. Çanakkale Savaşı’nda önemli sayıda eğitimli insan kaybımız oldu. Rusya Müttefiklerinden beklediği yardımı alamayınca, çarlık rejimi yıkıldı; ve 1917 ekiminde Bolşevik ihtilali oldu; ve komünistler ülke yönetimine geldi.
