Fındık ihraç ürünüdür. Üretilen fındığın yüzde doksanı ihraç ediliyor. İhracatı dolar ile yapıldığı için, kurlar arttıkça, fındık fiyatı da artıyor.
Sezon başında, TMO kilosu 26,5 liradan, fındığı satın almaya başlamıştı. Fakat, piyasa 23 lirada ısrar ediyordu. Kurlar artınca, 33 liraya kadar alıcı buldu. Sezon bitmiş, satan satmış, geride az miktarda fındık kalmıştı. Fakat, dış talep devam ediyordu.
Her yıl 500 bin ton kabuklu bazda olmak üzere 250 bin ton iç fındık, yurt dışından alıcı bulur. 2021 yılında fındık üretimi, tahmin edilen kadar gerçekleşmedi. Talep, arzı aşıyor. Durumu fark eden ihracatçılar, TMO nun elindeki fındığa talip oldular.
TMO 26,5 liraya satın aldığı fındıktan bir kısmını 39 liaya satışa çıkardı. Bu fiyat, yüzde 50 gibi yüksek görünüyor olsa da, dolar bazında aldığı fiyattan daha düşük. Zira, satın alırken dolar 8,19 TL lira idi. Bir kilo fındığı, 3,20 dolara satın almıştı. Şimdi, 2,80 dolara satıyor. Dolar bazında, 40 cent zararı var.
Yine de TMO yu tebrik etmek lazım. Zira, piyasada tekel kurmuş alıcılar, fındık fiyatının 33 lirada kalmasında ısrarcı idiler. TMO'nun satış fiyatı piyasayı etkileyecek ve fındık fiyatı, 39 liraya yükselecektir.
Her zaman söylerim. Piyasadaki alım tekeli ile devlet mücadele edebilir. Zira, o kadar güçlüler ki talebi kontrol altında tutabiliyorlar. Kontrol altındaki talep, ihraç fiyatının düşmesine neden oluyor. Elde edilmesi gereken dolar bazında fındık geliri azalıyor.
